[artykuł aktualizowany 10.12.2022]
Każda nawierzchnia wymaga odpowiedniego wykończenia. Instalowanie betonowych obrzeży lub krawężników wzdłuż podjazdu, chodnika, czy innej nawierzchni to kwestia nie tylko bezpieczeństwa, a także estetycznego wyglądu. Prace wykonane wedle sztuki budowlanej zapewniają większą stabilność i wytrzymałość konstrukcji. Krawężniki i obrzeża są pozycją obowiązkową.
Układając je również należy przestrzegać pewnych zasad, bo inaczej całość nawierzchni nie będzie w stanie właściwie spełnić swojej funkcji. Przeczytaj kluczowe wskazówki, jak układać krawężniki.
Jak prawidłowo ułożyć krawężniki pod kostkę brukową?
Ułożenie krawężników i obrzeży pozwala nadać podjazdowi, chodnikowi czy innym nawierzchnią charakteru, a także wzmocni ich konstrukcję. Sam proces kładzenia krawężników wydaje się wymagający, ale z użyciem odpowiednich narzędzi oraz techniki każdy będzie w stanie poradzić sobie z tym wyzwaniem budowlanym jak profesjonalista.
Jeśli masz już za sobą położenie nawierzchni z kostki brukowej (pamiętaj o przestrzeganiu kluczowych zasad, które zebraliśmy także w artykule 7 zasad zanim położysz kostkę brukową), możesz przejść do kolejnego etapu, jakim jest montaż krawężników
Przewodnik krok po kroku w układaniu krawężników
1. Dokładnie zmierz i zaznacz obszar, w którym chcesz ułożyć krawężniki lub obrzeża. To te linie wskażą poziom całej konstrukcji i będziesz miał pewność, że krawężniki wyjdą równo. Ustawienie promienia krawężnika jest kluczem do sukcesu. Nie zapomnij użyć poziomicy.
2. Wykop teren na głębokość około 15-20 cm, zagęść teren lub wylej ławę betonową. Ważne by usunąć z podłoża chwasty i wszelkie zanieczyszczenia, które wpłyną na stabilność krawężników.
3. Zalecamy układanie krawężników wjazdowych na ławie fundamentowej zgodnie z projektem i nie zapomnij o pozostawieniu wolnych szczelin dylatacyjnych.
4. Nie zapomnij o ułożeniu podsypki z piachu lub mieszanki cementowo piaskowej, która będzie między ławą fundamentową a krawężnikiem.
5. Możesz ułożyć obrzeża na zagęszczonym podłożu.
Ława fundamentowa a płyty fundamentowe
Ława fundamentowa jest to nic innego jak fundament konstrukcji betonowej. Jest to tańsza alternatywa dla płyt betonowych. Ławę fundamentową wylewa się na przygotowaną powierzchnię, to na niej utrzymywany będzie ciężar konstrukcji i zapewni stabilność na lata.
Ława fundamentowa a podłoże zagęszczone
Ława fundamentowa daje pewną stabilność i wytrzymałość inwestycji, jednak są przypadki w których nie musisz jej używać. Dokładne wytyczne znajdziesz w projekcie budowlanym, a jeżeli takiego nie masz to najpierw zadaj sobie pytanie, jak duże obciążenie będzie wpływać na chodnik/podjazd i na ten podstawie wybierz rozsądną dla siebie opcję.
Im mniejsze obciążenie tym mniej wytrzymałą konstrukcję potrzebuje inwestycja.
Jeżeli nie będzie ławy fundamentowej to tym bardziej trzeba dopilnować by podłoże było solidnie zagęszczone i wyrównane. Może być to piasek czy podbudowa kruszywowa.
Spoiny i podsypka pod krawężniki i obrzeża
Krawężniki wjazdowe należy układać na ławie betonowej zgodnie z projektem. Należy wykonywać w niej (w odległości nie większej niż co 5 m) szczeliny dylatacyjne o szerokości około 20 mm i wypełnić je elastyczną masą do spoin.
Pomiędzy spodem krawężnika i ławą powinna być ułożona warstwa podsypki o grubości 30-50 mm.
Podsypka z piasku lub mieszanki cementowo-piaskowej 1:4 umożliwi niezależne odkształcanie się krawężników i ławy oraz niwelowanie dopuszczalnych różnic wysokości krawężników.
Krawężniki typu obrzeże można układać także na wyrównanym i zagęszczonym podłożu z gruntu niespoistego lub na podbudowie kruszywowej.
Krawężniki a szczeliny
Krawężniki należy układać, zachowując między nimi szczeliny o szerokości 5-10 mm.
Zaleca się nie wypełniać tych szczelin.
W przypadku konieczności ich wypełnienia, zaleca się wypełnić elastyczną masą do spoin, odporną na warunki atmosferyczne. Stosowane czasami wypełnianie zaprawą cementowo-piaskową jest bardzo nieestetyczne i w pewnych warunkach będzie powodowało odpryski krawędzi górnych z boku krawężników.
Na czym osadzać krawężniki?
Szczegółowe rozwiązania posadowienia krawężników należy projektować z uwzględnieniem typu i rodzaju nawierzchni oraz warunków geotechnicznych. Pamiętaj także o odpowiednim doborze krawężników w zależności od tego, czy wykańczają one schody (tutaj przyda się palisada krawężnikowa), czy raczej „zamykają” ścieżkę z kostki brukowej.
Jeżeli masz więcej pytań odnośnie układania krawężników i obrzeży, zostaw komentarz pod artykułem. Odpowiemy na wszystkie pytania.
Czy można kłaść krawężniki podczas deszczu?
Prace budowlane wykonywane na zewnątrz podczas trudnych warunków atmosferycznych wpływają negatywnie na solidność budowy, dlatego nie zaleca się układania krawężników podczas deszczu. Ustawianie podczas deszczu krawężników może sprawić, że będą one rozmieszczone w nierównych odstępach, albo pod krawężniki dostanie się piasek, błoto lub inne zanieczyszczenie, które także wpłynie znacząco na stabilność.
Jeżeli musisz dokończyć prace budowalne podczas deszczu to staraj się zapewnić schronienie na placu budowy (chociażby namiot). Zachowaj szczególną ostrożność kiedy kładzież krawężnik aby podłoże było prawidłowo przygotowane, wyrównane i oczyszczone.
Jak wysokie powinny być krawężniki?
Wysokość krawężników i obrzeży zależna jest od ich przeznaczenia, a także często przepisów budowlanych w danym mieście/gminie. Zapytaj o szczegóły w urzędzie aby nie mieć potem problemów z ponownym układaniem krawężników.
Średnia wysokość krawężników to około 20 cm, chociaż używane jako rampy dla wózków inwalidzkich mogą być niższe aby ułatwić przejazd przez nie osobom niepełnosprawnym.
Jak głęboko kopać pod krawężniki i obrzeża?
Na to pytanie po części już odpowiedzieliśmy w poprzednich akapitach. Dużo zależy od tego czy użyjemy ławy fundamentowej, czy zwykłej zagęszczonej ziemi, a także jak wysoką spoinę między ławą fundamentową, a krawężnikiem chcemy zachować.
W praktyce wychodzi około 30-50 mm między ławą fundamentową, a krawężnikiem + głębokość ławy.